Zwangerschapkwaaltjes

Veel vrouwen krijgen vroeg of laat in de zwangerschap te maken met kwaaltjes, de één meer dan de ander. Daarom hier de meest voorkomende en de kwaaltjes waar we de meeste vragen over krijgen op een rijtje.

Aambeien

Wat is het? Aambeien zijn vergrote en uitgestulpte bloedvaten bij de anus. De wanden van spieren en bloedvaten worden slapper door het hormoon progesteron waardoor de bloedvaten bij de anus (ook doordat er meer druk op staat) naar buiten stulpen. Daarnaast hebben zwangeren vaak meer last van obstipatie en wordt dan meer druk gezet voor de ontlasting. Ook ontstaan vaak aambeien tijdens de bevalling door de druk die gezet wordt met het persen. Aambeien zijn niet schadelijk, maar geven klachten van jeuk of pijn en gaan gemakkelijk bloeden.

Wat doe je eraan? Probeer verstopping te voorkomen door goed te drinken en vezelrijk te eten. Krijg je toch aambeien dan is er bij de drogist of apotheek zalf te verkrijgen zonder recept, zoals Curanol. Mocht dat niet helpen en je hebt er erg veel last (pijn) van, dan kun je het beste een afspraak maken bij de huisarts.

Afscheiding

Wat is het? In de zwangerschap zijn je slijmvliezen, dus ook die in de vagina, beter doorbloed zijn en daardoor kun je meer last krijgen van afscheiding. Afscheiding hoort doorzichtig, witachtig van kleur en vloeibaar te zijn en droogt iets donkerder op. Aan het eind van de zwangerschap is het vaak wat dunner en wateriger.

Wat doe je er aan? In principe niks, tenzij de afscheiding anders is dan normaal en/of je krijgt er jeuk bij. Bij brokkelig witte afscheiding en/ of jeuk is er meestal sprake van een candida infectie. Daarvoor kun je zelf Canesten gyno halen bij de drogist. Overleg bij twijfel even met ons. Helpt dit niet? Maak dan een afspraak bij de huisarts’ Heb je vreemd ruikende/ stinkende afscheiding of is deze groen of gelig van kleur? Maak dan een afspraak bij de huisarts, er kan dan sprake zijn van een bacteriële infectie. Is de afscheiding erg waterig en twijfel je of het misschien vruchtwater is? Neem dan contact met ons op.

Bandenpijn

Wat is het? Bandenpijn is een stekende, trekkende en soms zeurende pijn, meestal onder aan de zijkant van de buik. Bandenpijn ontstaat als de banden waarmee de baarmoeder vastzit oprekken en extra belasting krijgen door de groter en zwaarder wordende baarmoeder. Bandenpijn kan heel vervelend en pijnlijk zijn, maar is niet gevaarlijk. Vaak ontstaat het ook bij bepaalde bewegingen zoals omdraaien in bed of tijdens het sporten, bij hoesten, niezen of lachen.

Wat doe je er aan? In principe niks. Als je veel last hebt dan helpt het soms om een ondersteunende buikband of een extra stevige, hoge onderbroek te dragen zodat je banden wat ondersteund worden. En doe het waar mogelijk rustig aan.

Bekken- en rugpijn

Wat is het? In de zwangerschap verweken de verbindingen tussen je botten en verandert het gewicht van je buik. Hierdoor kun je last krijgen van je (onder) rug en bekken.

Wat doe je er aan? Om klachten te voorkomen is het belangrijk om goed op je houding te letten. Zorg dat je het gewicht goed verdeelt over 2 benen en dat je je rug en schouders recht houdt. Probeer ook met bukken en tillen er op te letten dat jedoor je knieën zakt en niet voorover buigt. Krijg je toch klachten? Maak dan een afspraak bij de fysiotherapeut, dit kan zonder verwijzing. Let daarbij wel op dat de fysiotherapeut gespecialiseerd is in zwangeren, zoals bij PelviPlus of De Praktijk.

Bloedend tandvlees

Wat is het? Door hormoonveranderingen kan je tandvlees wat roder en opgezwollen worden en gaat het wat sneller bloeden bij het tandenpoetsen. Ook heb je daardoor wat meer kans op het ontstaan van ontstekingen in je mond.

Wat doe je er aan? Om ontstekingen te voorkomen is het belangrijk om goed en regelmatig te poetsen (2x per dag) en dagelijks de ruimte tussen de tanden te reinigen (flossen/ stoken/ ragen). Ga voor je controles naar de tandarts en maak een extra afspraak als je last krijgt van gezwollen, bloedend of ontstoken tandvlees. Tandvleesontsteking waarbij ook het kaakbot is ontstoken (paradontitis) geeft een verhoogd risico op vroeggeboorte dus het is belangrijk om dit op tijd te behandelen. Meer informatie vind je op de site van tandartsen; allesoverhetgebit.

Bloedverlies

Hoe komt het? Bloedverlies tijdens de zwangerschap komt regelmatig voor, vooral in de eerste drie maanden. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals het innestelen van het vruchtje of een wondje aan de baarmoedermond. En soms komt bloedverlies door een miskraam. Doordat de baarmoedermond wat sneller gaat bloeden in de zwangerschap, zien we regelmatig bloedverlies na het vrijen of als je last hebt van obstipatie. Ook komt het weleens door een blaasontsteking. Aan het eind van de zwangerschap zien we vaak wat bloedverlies als je je slijmprop verliest.

Wat doe je er aan? Verlies je je slijmprop en zit daar wat bloed bij, dan hoef je daarvoor niet te bellen, tenzij je je zorgen maakt. Heb je ander bloedverlies, neem dan altijd even contact met ons op, zeker als je ongerust bent.

Duizeligheid

Wat is het en wat doe je er aan? Tijdens de zwangerschap kan duizeligheid verschillende oorzaken hebben:

Een lage bloeddruk. Dit merk je bij te snel opstaan of overeind komen en trekt vaak vrij snel weer weg als je even rustig gaat zitten of liggen. Het kan geen kwaad en je voorkomt het door rustig overeind te komen als je een tijdje in dezelfde houding hebt gezeten of gelegen en eventueel door iets zouts te eten.
Een laag suikergehalte. Als je (te) lang niets gegeten hebt, kan dit de oorzaak zijn van de duizeligheid. Dit gebeurt wat vaker in het begin van de zwangerschap in combinatie met misselijkheid. Eet regelmatig kleine beetjes en neem bij duizeligheid iets van druivensuiker in.
Bloedarmoede. Ben je vaak en terugkerend duizelig ? Laat dan even het ijzergehalte in je bloed controleren.

Harde buiken

Wat is het? Harde buiken zijn samentrekkingen van de spieren van de baarmoeder. Vaak krijg je er aan het eind van de zwangerschap wat meer last van, vooral de laatste weken. Harde buiken kunnen dan ook wat gevoeliger worden maar zijn niet pijnlijk en zorgen niet voor ontsluiting.

Wat doe je er aan? Op zich hoef je er niks aan te doen. Als het hinderlijk is, ga dan even rustig zitten of liggen. Heb je veel last van harde buiken, probeer dan wat meer rust te nemen. Een enkele keer worden ze veroorzaakt door een blaasontsteking. Neem bij twijfel of ongerustheid altijd even contact met ons op.

Hartkloppingen

Wat is het? Je hart moet in de zwangerschap 40% meer bloed rondpompen dan normaal. Ook wordt je hart wat groter en gaat het iets sneller kloppen. Daardoor kun je op sommige momenten je hart ineens duidelijk voelen kloppen in je hoofd, keel of borstkas; dat noemen we hartkloppingen.

Wat doe je er aan? Hartkloppingen trekken vanzelf weer weg, dus ga gewoon even rustig zitten of liggen. Klopt je hart erg onregelmatig? Neem dan contact op met de huisarts.

Hoge bloeddruk en zwangerschapsvergiftiging

Hoe komt het en wat is het? Een deel van de vrouwen krijgt, meestal aan het eind van de zwangerschap, te maken met een hoge bloeddruk (hypertensie) of zwangerschapsvergiftiging. De bloeddruk is de druk die op de aders komt te staan als je hart het bloed rondpompt. Als het hart samenknijpt is de druk het hoogst, dat noemen we de bovendruk of systole, als het hart ontspant is de druk het laagst; de diastole. Een normale bloeddruk bij een niet zwanger persoon is 120/80. We spreken van een hoge bloeddruk als je bloeddruk langdurig (min 6u achter elkaar) hoger is dan 140/90 of de onderdruk hoger is dan 95. Ongeveer 1 op de 20 vrouwen krijgt een hoge bloeddruk in de zwangerschap. Een hoge bloeddruk wil niet meteen zeggen dat je ook zwangerschapsvergiftiging hebt, want je kunt ook zonder zwangerschapsvergiftiging een hoge bloeddruk hebben. Zwangerschapsvergiftiging heeft 2 vormen: pre-eclampsie (een hoge bloeddruk en eiwit in je urine) en het HELLP-syndroom (gestoorde nier- en leverfuncties, vaak met een hoge bloeddruk erbij maar dit hoeft niet). Bij een hoge bloeddruk zullen we daarom vaak ook je urine controleren op eiwitten.

Zwangerschapsvergiftiging kan ontstaan vanaf 24 weken zwangerschap tot een paar dagen na de bevalling, soms geleidelijk aan, soms acuut. Klachten die hierbij kunnen passen zijn:

Ineens veel vocht vasthouden, sterke gewichtstoename
Bandgevoel (om hoofd en/of buik)
Misselijkheid/veel braken
Concentratieproblemen
Hoofdpijn/sterretjes zien
Pijn in de bovenbuik of onder de borst
Pijn in de bovenrug of tussen de schouderbladen
Tintelingen (in de vingers)

Wat doe je er aan? Een hoge bloeddruk of zwangerschapsvergiftiging kun je niet voorkomen of genezen, je kunt alleen beperkt en tijdelijk de klachten behandelen. De enige echte oplossing is om te bevallen. Zodra je zwangerschapsduur dat toelaat zal de bevalling dan ook ingeleid worden, tot die tijd word je goed in de gaten gehouden door de gynaecoloog en krijg je eventueel medicijnen om de bloeddruk te verlagen.

Bij klachten van zwangerschapsvergiftiging is het belangrijk dat je contact opneemt. Omdat het helemaal niet gek is als je bijvoorbeeld een keer misselijk bent of hoofdpijn hebt, raden we aan om bij milde klachten altijd eerst rust te nemen en paracetamol te slikken. Zijn de klachten een paar uur later nog niet verdwenen of heb/krijg je meerdere klachten bij elkaar, neem dan contact met ons op. Meer informatie vind je op de website van de Verloskundige; hoge bloeddruk. Bij Stichting HELLP vind je ook veel informatie over zwangerschapsvergiftiging.

Hoofdpijn

Hoe komt het? In de zwangerschap kun je wat meer last hebben van hoofdpijn, dit kan (vooral in het eerste trimester) komen door:

Andere eetgewoontes (minder eten, misselijkheid en overgeven, geen cafeïne)
Vermoeidheid
Uitdroging (minder gedronken, veel overgegeven)
Veranderingen in de hormoonhuishouding.

Later in de zwangerschap kan hoofdpijn ook komen door een verkeerde houding of bijvoorbeeld slecht slapen. Hoofdpijn is ook één van de klachten die kan horen bij zwangerschapsvergiftiging. Dit kan na ongeveer 24 weken zwangerschap ontstaan. Meer informatie hierover vind je bij zwangerschapsvergiftiging.

Wat doe je er aan? Zorg dat je voldoende drinkt, regelmatig eet en voldoende slaap krijgt. Verder kan en mag je gewoon paracetamol nemen volgens de normale dosering; max 3x 1000mg (zonder codeine). Twijfel je of je misschien zwangerschapsvergiftiging hebt? Neem dan contact met ons op!

Jeuk

Hoe komt het? Meestal ontstaat jeuk door het rekken van de huid of door een droge huid. De jeuk zit meestal vooral op buik en borsten maar kan ook op andere plekken voorkomen. Een enkele keer is er sprake van overmatige jeuk, soms zie je rode bultjes/plekken op het lichaam. Soms kan door hormoonveranderingen de lever minder functioneren en komen er meer galzouten in de bloedbaan waardoor jeuk ontstaat. Als de hoeveelheid toeneemt geeft dat vaak vooral jeuk aan de handpalmen en voetzolen, en dan met name s nachts.

Wat doe je er aan? Smeer je in met een vette zalf of crème, drink voldoende water en probeer niet te krabben. Wisselbaden waarbij je met koud water eindigt kunnen ook helpen. Krijg je rode plekjes, blaasjes of blaren neem dan contact op met de huisarts.

Last van jeuk op de handpalmen en voetzolen? Neem dan contact met ons op.

Kuitkrampen

Hoe komt het? De precieze oorzaak van kuitkrampen in de zwangerschap is onduidelijk. Het zou mogelijk kunnen komen door een andere concentratie magnesium en calcium in het bloed.

Wat doe je er aan? Als je kramp hebt, strek dan je been of probeer je tenen naar je toe te trekken (het makkelijkste is omdat iemand anders even te laten doen). Om kramp te voorkomen kun je je kuit masseren, een warm bad te nemen, voldoende drinken en je benen omhoog te leggen. Blijf je veel last hebben dan kun je eventueel magnesiumtabletten gaan slikken.

Maagzuur

Hoe komt het? Ongeveer 50-75% van de vrouwen krijgt ergens in de zwangerschap last van brandend maagzuur. veel zwangeren hebben ergens in de loop van de zwangerschap last van brandend maagzuur. Door de zwangerschapshormonen werkt het klepje van de maag niet meer zo goed en kan het maagzuur makkelijker terug omhoog komen. Daarnaast komt in de loop van de zwangerschap de baarmoeder en het kindje hoger te zitten en is er minder plek voor de maag.

Wat doe je er aan? Vaak kun je met het aanpassen van je voeding de klachten van brandend maagzuur verkleinen:

Melk, vanillevla, een stukje brood en pepermunt helpen vaak tegen maagzuur
Let op je voeding: niet teveel, te vet en/of te scherp gekruid eten, geen prikdrank, niet teveel koffie en geen zure producten (zoals sinaasappelsap)
Soms helpt het tegenovergestelde: juist zure dranken zoals sinaasappelsap drinken
Verspreid over de dag kleine beetjes eten
Vooral ’s nachts last? Niet teveel eten voordat je naar bed gaat, een glas melk op je nachtkastje en je hoofdeinde een klein stukje omhoog. Als je plat ligt kan maagzuur ook makkelijker teruglopen.
Roken verergert maagklachten
Mocht alles hierboven niet helpen: bij de apotheek en drogist zijn verschillende middelen tegen maagzuur verkrijgbaar die je zonder problemen tijdens de zwangerschap kunt gebruiken, bijvoorbeeld: Antagel, Regla pH, Maalox, Rennies en Gaviscon.
Mocht ook dat niet helpen dan kan de huisarts je medicijnen voorschrijven tegen maagzuur

Misselijkheid

Hoe komt het? De precieze oorzaak van misselijkheid in de zwangerschap is onduidelijk, wel weten we dat hormonen er een rol in spelen. 8 op de 10 vrouwen heeft in het begin van de zwangerschap in meer of mindere mate last van misselijkheid. Soms met en soms zonder overgeven. De misselijkheid begint meestal rond 6 weken zwangerschap en is vaak tussen de 12 en 18 weken weer verdwenen. Vaak gaat het om ochtendmisselijkheid: misselijkheid die ’s ochtends vroeg op komt zetten en tegen de middag weer verdwenen is.

Een enkele keer is er sprake van hyperemesis gravidarum; een extreme vorm van zwangerschapsmisselijkheid en braken waarbij er sprake is van gewichtsverlies, ondervoeding en uitdroging als gevolg daarvan. Meer informatie daarover vind je op de website van Stichting ZEGH.

Wat doe je er aan? Helemaal weg krijg je de misselijkheid meestal niet, maar er zijn wel wat tips waardoor de misselijkheid mogelijk minder heftig wordt:

Het helpt vaak om steeds kleine beetjes te blijven eten, door een te lege of een te volle maag word je sneller misselijk.
Eet voedsel wat je goed kan verdragen; dat is soms even zoeken en voor iedereen en zelfs per zwangerschap anders.
Vermoeidheid kan de misselijkheid verergeren dus probeer voldoende rust te nemen.
Gember kan helpen; gemberkoekjes, gemberthee of gemberpillen (max 1 gram per dag).
Acupunctuur kan misselijkheid en eventueel het spugen verminderen
Meclozine tabletten helpen vaak ook goed, dit zijn tabletten tegen wagenziekte die je bij apotheek of drogist kan verkrijgen

Mocht dit allemaal niet helpen, neem dan contact op met de huisarts, deze kan andere medicijnen voorschrijven.

Spuug je zoveel dat het niet meer gaat, je een paar kilo bent afgevallen en/of je tekenen van uitdroging begint te vertonen (hele donkere urine, weinig plassen, veel dorst hebben) neem dan contact op met ons of de verloskundige. In dat geval is het soms nodig om kortdurend te worden opgenomen in het ziekenhuis.

Meer informatie over misselijkheid vind je ook op de website van Thuisarts- zwanger.

Spataderen

Hoe komt het? Spataderen ontstaan door verslapping van de bloedvatwanden, de toegenomen hoeveelheid bloed die rondgepompt moet worden en de verminderde terugstroom van het bloed uit de benen naar het hart door de groeiende baarmoeder. Deze komen het meest voor in de benen maar kunnen ook ontstaan in de schaamlippen. Bij veel vrouwen de spataderen weer na de bevalling, een enkele keer blijven ze aanwezig.

Wat doe je er aan? Echt helemaal voorkomen is vaak lastig, wel kun je de kans er op kleiner maken door regelmatig te bewegen en langdurig staan of zitten te voorkomen. Heb je toch spataderen en krijg je er echt last van dan kun je steunkousen gaan dragen. Via de huisarts kun je deze speciaal laten aanmeten.

Vaak plassen

Hoe komt het? Dat je in de zwangerschap vaker moet plassen komt door de druk van de baarmoeder op de blaas, maar ook doordat de urineleiders tijdens de zwangerschap wijder open staan en de blaaswand slapper is.

Wat doe je er aan? Vaak plassen hoort bij de zwangerschap en er is dan ook weinig aan te doen. Je bent wel gevoeliger voor blaasontsteking in de zwangerschap, dus heb je last van erg vaak en/of kleine beetjes plassen, eventueel in combinatie met veel harde buiken of zeurende buikpijn onderin, dan kun je voor de zekerheid je urine bij de huisarts laten controleren.

Vermoeidheid

Hoe komt het? Ongeveer 90% van de zwangeren heeft last van vermoeidheid, vaak vooral in het eerste trimester en aan het eind van de zwangerschap. In het begin komt dit doordat het lichaam moet wennen aan de hormoonschommelingen en er veel energie naar de zwangerschap en het ongeboren kind gaat. Hierdoor heb je vaak veel behoefte aan slaap. Aan het eind van de zwangerschap ontstaat vermoeidheid vaak doordat je slechter slaapt; je wordt vaker wakker, bijvoorbeeld om te plassen of omdat je niet lekker meer ligt. Een enkele keer wordt de vermoeidheid veroorzaakt door bloedarmoede.

Wat doe je er aan? Luister goed naar je lichaam en neem op tijd en voldoende rust. Ook is het natuurlijk belangrijk om ook voldoende te blijven eten en drinken. Daarnaast helpt het als je je conditie op peil houdt, dus probeer te blijven bewegen. Bovendien heb je na wat inspanning vaak juist ook weer meer energie.

Mocht je twijfelen of je bloedarmoede hebt, overleg dan even met ons dan kunnen we zo nodig je ijzergehalte extra controleren.

Verstopping

Wat is het? Verstopping noemen we ook wel obstipatie en houdt in dat je een moeizame stoelgang hebt, je hebt minder vaak ontlasting en deze is vaak ook harder. Dit komt doordat je darmen door de hormonen langzamer gaan werken door de hormonen en doordat je baarmoeder groter wordt en de darmen verdrukt.

Wat doe je er aan?

Eet veel vezelrijke voeding en groente en fruit, zoals kiwi’s, citrusvruchten (met vruchtvlees), peren, pruimen, peulvruchten en volkorenproducten (bruin brood, volkorenpasta, ontbijtdrank (met vezels)
Drink voldoende (minimaal 1,5-2 liter vocht per dag)
Blijf in beweging, als je zelf blijft bewegen blijven ook je darmen actiever
Vermijd verstoppende producten zoals wit brood, witte rijst, (zwarte) thee, bananen, zwarte bessen, beschuit en toast, pizza en chocola
Een glas lauw water en /of een kiwi op de nuchtere maag helpen vaak ook goed
Mocht dit alles niet helpen dan kun je lactulose innemen. Dit is een drankje wat helpt de ontlasting zachter te maken en is te verkrijgen bij drogist en apotheek
Ondanks dat nog steeds last van obstipatie, maak dan een afspraak bij de huisarts, deze kan medicijnen voorschrijven om de ontlasting zacht te houden

Vocht vasthouden

Hoe komt het? Tijdens de zwangerschap houdt je lichaam meer vocht vast, dit heet oedeem. Er is dan meer aanvoer van vocht dan de afvoer aankan, onder andere omdat de afvoer (zeker vanuit de benen) wat wordt belemmerd door de druk van de baarmoeder. Je kan makkelijk 2-3 liter vocht vasthouden en dit kan vervelend zijn maar het kan meestal geen kwaad. Vocht zakt onder invloed van de zwaartekracht naar beneden daarom zit het meestal in je benen, maar je kan ook in je armen, handen en gezicht vocht vasthouden.

Wat doe je er aan? Drink voldoende, leg je benen omhoog en probeer te blijven bewegen. Echt verdwijnen doet het vocht echter pas weer na de bevalling. Als je ineens veel vocht gaat vasthouden kan het een teken zijn van zwangerschapsvergiftiging, neem dan ook altijd contact met ons op.

Zwangerschapsstriemen

Wat is het? Zwangerschapsstriemen of striae ontstaan als het onderhuidse bindweefsel van de huid scheurt door de snelle groei van buik en borsten (maar soms ook bijvoorbeeld dijen). Dit veroorzaakt paarsrode strepen op de buik, benen, billen of borsten. Na verloop van tijd zullen deze strepen lichter en minder zichtbaar worden, maar ze verdwijnen niet.

Wat doe je er aan? Doorgaans helaas weinig, het is vaak vooral een kwestie van aanleg. Als je moeder veel striae heeft dan is de kans groter dat jij er ook last van gaat krijgen. Zalf en lotion die je op je buik smeert zorgen wel voor een soepelere huid, maar komen niet bij het onderhuidse bindweefsel wat de striae veroorzaakt.

Ben je zwanger?

Schrijf je in en wij begeleiden je van begin tot eind

Schrijf je hier in